Anacamptis pyramidalis (Sivri salep)

Tanımı

Anacamptis pyramidalis (Sivri salep) genellikle 20 ila 50 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde ince, dik ve dalsızdır. Yumru iki adet ve yumurtamsıdır. Taban yaprakları şeritsi mızraksı ve paralel damarlı, çoğunlukla 25 cm uzunluğunda iken gövde yaprakları kısa ve çok belirgin değildir. Çiçek kurulu kompakt piramit formundadır. Çiçek renkleri pembe ile morun çeşitli tonlarında olup nadiren de olsa beyaz renkli çiçekler de görülmektedir. Çiçekler altı tepallidir ve üçü küçük çanak yaprak ve üçü de taç yapraktır. İki küçük taç yaprak kenarlarda ve büyük üçüncü aşağıdadır. Üçüncüsü dudak olarak bilinir ve üç lobludur. Çiçeklerin arkasında 1,5 cm uzunluğunda tüpsü mahmuz görülmektedir. Bitki özellikle kelebek ve güveler tarafından ziyaret edilir ve pollinia tozlaşmayı sağlamak için bu bu türlerin hortum (proboscis) yapısına uygun hale getirilmiştir.

Sivrisalep ile ilgili bilgi → Anacamptis || Salepgiller ile ilgili bilgi → Orchidaceae

Gözlem bilgileri

Bitki Akdeniz havzası ile Avrupa’dan İran’a kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. Çalılık, makilik, orman açıklıkları ve çayırlarda, çoğunlukla büyük koloniler halinde görülen bitki nisan ayından temmuz ayına kadar çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Harita → Alt türler → Sinonimler → Herbaryum

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca bir terkip olup, geri yaslanan anlamına gelmektedir. Pollinium adı verilen yapının cinse bağlı türlerde karakteristik olarak geriye doğru durmasına işaret eder. Polinium, orkide çiçeklerinin de üst bölümünde bulunan polen kütlesinin adıdır. Epitet Latince piramit gibi anlamına gelir. Çünkü bitkinin ilk çiçek açtığı dönemde çiçek durumu üçgensi bir yapıdadır ve piramidi andırmaktadır. İkili adlandırma öncesi adı “Orchis purpurea, spica congesta pyramidali”dir.

Gıda

Besleyici yumrusu kurutulup öğütülerek dondurma, salep ve tatlı yapımında kullanılmaktadır. Ancak orkide türleri kanunla korunmaktadır ve doğal ortamlarında toplanması yasaktır.