Anacamptis pyramidalis (Sivri salep)

Tanımı

20 ila 50 cm büyüyebilir. Gövde ince, dik ve dalsızdır. Taban yaprakları şeritsi mızraksı ve paralel damarlı, 25 cm uzunluğunda; gövde yaprakları kısa ve çok belirgin değildir. Çiçek kurulu kompakt piramit formundadır. Çiçek renkleri pembe ile morun çeşitli tonlarında olup nadiren de olsa beyaz renkli çiçekler de görülür. Çiçekler altı tepallidir ve üçü küçük çanak yaprak ve üçü de taç yapraktır. İki küçük taç yaprak kenarlarda ve büyük üçüncü aşağıdadır, üçüncüsü dudak olarak bilinir ve üç lobludur. Çiçeklerin arkasında 1,5 cm uzunluğunda tüpsü mahmuz görülür.

Gözlem bilgileri

Bitki Akdeniz havzası ile Avrupa’dan İran’a kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Nisan ayından Temmuz ayına kadar çalılık, makilik, orman açıklıkları ve çayırlarda, çoğunlukla büyük koloniler halinde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde sivri salep, çam salebi, peynircik, peynir çiçeği ve yoğurtçuk adları ile bilinmektedir.

Gıda

Yumrusu kurutulup öğütülerek dondurma, salep ve tatlı yapımında kullanılır. Besleyicidir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca bir terkip olup, geri yaslanan anlamına gelmektedir. Pollinium adı verilen yapının cinse bağlı türlerde karakteristik olarak geriye doğru durmasına işaret eder. Polinium, orkide çiçeklerinin de üst bölümünde bulunan polen kütlesinin adıdır. Tür adı Latince piramit gibi anlamına gelir. Bitkinin çiçek kurulu üçgensi bir yapıdadır ve piramidi andırmaktadır. İkili adlandırma öncesi adı “Orchis purpurea, spica congesta pyramidali”dir.

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.
Fotoğrafları

“Anacamptis pyramidalis (Sivri salep)” için 3 cevap

  1. Emine Nalçacı avatarı
    Emine Nalçacı

    Merhaba, araştırmama rağmen rastlayamadım,salebin çiçeği yenilebilir çiçektenmidir?Sirkesi yapılabilir mi?

    1. Hüseyin Doğan avatarı

      Merhaba, çiçeklerinin tüketimine dair bir bilgi görmedim ancak otçul hayvanların özellikle uzak durduğuna şahit oldum. Bu bir gösterge olabilir. Orkidelerin tüketime dair parçaları yumrularıdır ancak nadir olmaları ve yetişmelerinin uzun yıllar alması nedeniyle biz doğadaki örneklerin sökülmemesini şiddetle tavsiye ederiz.

      1. Muhsin avatarı

        Çiçeklerinden çoğaltma mümkün müdür. Muhsin Akın Pamukova

Görüşünüzü Yazın