Amaranthus viridis (Yeşil ibik) dik ya da nadiren yükselici, 10 ila 10 cm boylanabilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde görece ince, seyrekçe ya da bolca dallı, köşeli, çıplak ya da özellikle çiçek durumu bölgesinde tüylüdür. Yapraklar çıplak ya da alt yüzeyde kısa ila görece uzun cılız tüylü, 10 cm kadar uzunlukta saplıdır. Yaprak ayası üçgensi-yumurtamsı ya da baklavamsı-dikdörtgensi, 2 ila 7 cm uzunluğunda, 1,5 ila 5,5 cm genişliğinde, kenarları zaman zaman dalgalı, altta kamamsı ya da neredeyse kesik, uçta küt ve darca girintilidir. Çiçekler yeşil renkli olup koltuk ya da terminaldeki ince saplı başaklardadır. Başaklar 2,5 ila 12 cm uzunluğunda ve 2 ila 5 mm genişliğindedir. Erkek ve dişi çiçekler karışıktır ancak dişi çiçek sayısı daha fazladır. Bırahte ve ikincil bırahte üçgensi-yumurtamsı ila mızraksı-yumurtamsı, beyazımsı ve zarsıdır. Çiçek örtüsü bölümleri 3 ya da nadiren 4, dikdörtgensi-oval, sivri, 1,5 mm uzunluğundadır. Ercik 2 ila 3 adettir. Kapsül neredeyse küreseldir. Tohumlar yuvarlaktır.

Gözlem bilgileri

Bitkinin Orta ve Güney Amerika orijinli olmakla birlikte günümüzde dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çoğunlukla tahrip edilmiş arazilerde, sulak alanların yakınlarında yol kenarında ve bazen de boş tarlalarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda Karamürsel ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde yeşil ibik adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca solmaz çiçekli anlamına gelir. Çiçeklerin kesildikten sonra bile uzun süre canlılığını korumalarına işaret eder. Bu isim aynı zamanda yaz ayları başlarında Kocaeli’nde çiçekçilerde ya da pazarlarda sıklıkla horozibiği etiketi ile satılan Celosia türlerini de kapsar. Dilimizdeki “horozibiği” kelimesi Celosia cinsinin İngilizce yaygın adı olan “cockscomb”un tercüme edilmesi ile elde edilmiştir. Tür adı Latince yeşil anlamına gelir. Türün çiçek durumuna işaret eder. Özgün tanımda bu “Spicae ex glomerulis virides” olarak ifade edilmiştir.

Gıda

Genç yapraklar, tohum, gövde ve çiçek durumu pişirilerek ıspanak gibi tüketilmektedir.

Tıp

Kaynatılarak dizanteri tedavisinde kullanılmıştır. Yumuşatıcı ve parazit öldürücüdür. Kök suyu idrar yolları iltihabı vakalarında faydalıdır. Kabızlık hallerinde başvurulmuştur.