Amaranthus × ozanonii (Melezibik)

derleyen:

Özet

Amaranthus × ozanonii (Melezibik) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve yaz ortasından güz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Caryophyllales

Karanfil takımı

Amaranthaceae

Horozibiğigiller

Amaranthus

Horozibiği

Tanımı

Amaranthus × ozanonii (Melezibik) tek evcikli ve tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik, yeşil ila kırmızımsı, neredeyse havlı ve dallıdır. Yapraklar yeşil, yumurtamsı ila yumurtamsı-mızraksı, baklavamsı ya da eliptik, genellikle kenarları düz, ucu sivri ya da küt, mukronat, tabanı kamamsı, genellikle çıplak ve saplıdır. Bileşik çiçek durumu sıkı ve terminal, salkım benzeri ve 3 ila 7 cm uzunluğundaki yanal kollarladır. Çiçeksi bırahteler mızraksı, ucu sivri, kılçıklı, kenarları düz ve çıplaktır. Amaranthus hybridus‘a göre gövde daha havlı ve tepaller kaşıksıdır. Amaranthus retroflexus‘a göre ise gövde daha az havlı, bileşik ve ana çiçek durumu daha sıkı dizilişli ve daha uzundur.

Gözlem bilgileri

Bitkinin anavatanı Meksika’dır ve A. hybridus ile A. retroflexus türlerinin melezidir. Ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. [HaritaSinonimler] Çoğunlukla tahrip edilmiş arazilerde, sulak alanların yakınlarında yol kenarında ve bazen de boş tarlalarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde melez ibik ya da kar mancarı adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca solmaz çiçekli anlamına gelir. Çiçeklerin kesildikten sonra bile uzun süre canlılığını korumalarına işaret eder. Bu isim aynı zamanda yaz ayları başlarında Kocaeli’nde çiçekçilerde ya da pazarlarda sıklıkla horozibiği etiketi ile satılan Celosia türlerini de kapsar. Dilimizdeki “horozibiği” kelimesi Celosia cinsinin İngilizce yaygın adı olan “cockscomb”un tercüme edilmesi ile elde edilmiştir. Tür 1835-1909 yılları arasında yaşamış Fransız bitkibilimci H. Charles Ozanon‘a adanmıştır.

Fotoğrafları


Yorumlar

  1. Serdar Aslan avatarı
    Serdar Aslan

    Eğer teşhisiniz doğru ise bu takson Türkiye için kayıtlı değil. Makale yapılması lazım.

  2. Bu bitkilerin teşhisi kolay değil. Bir uzmanın örnek toplayıp yeniden bakması lazım.

  3. Serdar Aslan avatarı
    Serdar Aslan

    Türkiye florasında geçiyormuş. Diğer yorumlar iptal. 🙂 A. chlorostachys x retroflexus (A. x adulterinus TheiL in Feddes Rep. 24: 301 (1928) nm. ozanonii (Theil). Syn: A. x ozanonii Theil.) A2(E) Istanbul: above Küçük Çekmece, 1937, B. Post!

    1. Doğrudur Hocam. Şu üç takson için yeni ‘doğallaşmış tür’ potansiyeli üzerinde çalışılabilir: Kosteletzkya pentacarpos, Hibiscus moscheutos ve Mazus pumilus. Bunların bende koordinatları var, seve seve destek olurum.

Görüşünüzü Yazın