Malva cretica (Gülhatmi)

derleyen:

Tanımı

Hazlihazırda bazı kaynaklarda Althaea hirsuta adı ile geçmektedir. 60 cm büyüyebilir. Gövde yere yatık ya da yerden yükselir biçimde olabilir, geniş açılı, kıllı ve nadiren kırmızı renklidir. Alt yapraklar dairesel yüreksi, beş loblu; ortadakiler elsi, mızraksı ve 3 ila 5 loblu; yukarıdakiler ise genelde 3 lobludur. Çiçekler pembe leylak renkli, terminal kümede tek çiçekli, taç yapraklar uzun uçlu, yumurtamsı, başçık sarı renkli, ekçanak lobları sivri ve mızraksıdır. Yapraklar beş loblu ve böbrek şeklindedir. Tek ya da birden fazla gövdeye sahip olabilir. Gövde dallı ya da tabanda dallanmış olabilir. Yapraklar tabanda uzun saplı iken tepelerde neredeyse sapsızdırlar. Kulakçık 5 ila 8 mm uzunluğundadır. Tek yıllık bir bitki olsa da nadiren iki yıllık da olabilir. Tohumları toprakta uzun süre canlı kalabilir. Tohumlar temmuz ve ağustos aylarında olgunlaşır.

Gözlem bilgileri

Bitkinin doğal olarak batı Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Yol kenarı, tarlalar ve çalılıklarda görülür. Gebze ve İzmit ilçelerinde gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde gül hatmi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yumuşak anlamına gelir. Cinsin rahatlatıcı etkilerine işaret eder. Cins adı için hem Dioscorides hem de Theophrastus malakhe (μαλάχη) kelimesini kullanmakta olup, kelime Latinceye malva olarak geçmiştir. Tam olarak Türkçedeki ebegümeci kelimesinin karşılığıdır. Tür adı Latince Girit anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder.

Fotoğrafları