Allium vineale (Sirmo) 30 ila 120 cm büyüyebilen ve güçlü bir sarımsak kokusuna sahip olan bir bitkidir. Soğanı yumurtamsı ve 1 ila 2 cm çapındadır. Dış gömlek grimsi kahverengi ve kağıtsıdır. Yapraklar 15 ila 60 cm uzunluğunda, 2 ila 4 mm kalınlığında, mumlu ve gövdeye bakan tarafı oyukludur. Çiçekler 2 ila 4 arası sayıda ve silindiriktir. Çiçek kurulu küresel ila oval ve 3 cm çapındadır. Çiçek kurulunda küçük soğancıklar bulunur ve bazen hiç çiçek görülmez. Soğancıklar yere döküldüğünde yeni bitkiler oluştururlar. Çiçek sapı 8 ila 20 mm uzunluğundadır ve uzunlukları eşit değildir. Çiçekler pembe, leylak, mor ya da beyaz renkli olabilir. Kapsül 3 ila 3,5 mm uzunluğundadır ancak nadiren tohum bulundurur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak kuzey Avrupa ile Akdeniz havzasından İran’a kadar olan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarında işgalci tür statüsündedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Alpin çayırlar, dere kenarları, bataklıklar ve ekili arazilerde görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe, Gölcük ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde sirmo adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca öğütmek anlamına gelir ve bu bağlamda cinse bağlı sarımsak dişlerinin öğütülerek çeşitli yemeklerde kullanılmasına işaret etmektedir. Bazı kaynaklar ise kelimenin kaçınmak anlamına geldiğini ve bu nedenle sarımsağın rahatsız edici kokusuna dikkat çekildiğini belirtmiştir. Tür adı Latince üzüm gibi anlamına gelir ve açık bir şekilde çiçek kurulunun küçük soğancıklar taşımasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Porrum sylvestre vincarum”dur.

Gıda

Yaprakları ve soğanı çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Sarımsak ikamesi olarak başvurulmuş, soğanı çeşni olarak kullanılmıştır.

Tıp

Astım tedavi edici, kan temizleyici, gaz giderici, müshil, idrar ve balgam söktürücü, uyarıcı ve damar genişleticidir. Ayrıca soğanı nefes darlığını gidermek için tüketilmiştir.