Allium rupestre (Taş körmeni)

derleyen:

Özet

Allium rupestre (Taş körmeni) bilhassa kayalık alanlarda görülen ve yaz sonu ile güz başında çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Amaryllidaceae

Nergisgiller

Allium

Soğan

Tanımı

Allium rupestre (Taş körmeni) genellikle 15 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir. Soğanı yumurtamsı ve 1 ila 2 cm çapındadır. Dış gömlek kağıtsı ve yoğun biçimde çizgilidir. Yapraklar 2 ila 3 arası sayıda, ipliksi, 0,5 ila 1 mm genişliğinde ve kıvrıktır. Bunlar gövdenin alt yarısını kılıfla kapatmıştır. Sıpata valflerinin uzunlukları eşit değildir. Bunlar tabanda şeritsi, uzun ve ince bir eke doğru daralıcı ve çiçek kurulundan birkaç kat daha uzundur. Çiçek kurulu ehrami ya da ehrami yarıküresel, nadiren küresel, 2 ila 3 cm çapında ve görece sıkı biçimde 5 ila 20 arası sayıda çiçeklidir. Sapları 5 ila 10 mm uzunluğunda, neredeyse eşit uzunlukta ve çiçek örtüsünden hafifçe daha kısa ya da 2 katı uzunluktadır.

Çiçek örtüsü darca çan biçimlidir. Bölümleri soluk sarı ya da kirli sarı ila beyaz ve pembe, mor ya da yeşil orta damarlıdır. Bunlar dikdörtgensi-eliptik ve 5 ila 6 mm uzunluğundadır. Ercikler dâhili ya da hafifçe aşıcıdır. Kapsül çoğunlukla 4 ila 4,5 mm uzunluğundadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Karadeniz’e kıyısı olan bölgelerde yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Çalılık, taşlık, kayalık ve yamaçlarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Başiskele ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde taş körmeni adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca öğütmek anlamına gelir ve bu bağlamda cinse bağlı sarımsak dişlerinin öğütülerek çeşitli yemeklerde kullanılmasına işaret etmektedir. Bazı kaynaklar ise kelimenin kaçınmak anlamına geldiğini ve bu nedenle sarımsağın rahatsız edici kokusuna dikkat çekildiğini belirtmiştir. Tür adı Latince kayada yaşar anlamına gelir ve açık bir şekilde türün habitat tercihine işaret eder.

Fotoğrafları