Ajuga reptans (Meryemsaçı)

derleyen:

Tanımı

30 cm büyüyebilir. -15 dereceye kadar dayanıklıdır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, koyu yeşil renkli ve mor lekelidir. Yapraklar 5 ila 8 cm uzunluğundadır. Mor çiçeklerle beraber 10 ila 15 cm uzunluğunda çiçek sapları görülür. Gövde dik, kare biçimli ve iki tarafı da tüylüdür. Yaprak ayaları tüysüz, eliptik ya da yumurtamsı, uçları yuvarlak ve kenarları yuvarlak tırtıklıdır. Çiçeklerin alt dudaklarında koyu renkli damarlar bulunur. Çanağın beş tırtıklı lobu vardır. Taç 14 ila 17 mm uzunluğunda, kısa tüplü iki dudaklı çiçekten oluşur. Üst dudak kısa, kenarı pürüzsüz ve düz iken alt dudak orta lobu en büyükleri olan üç loblu, düz ve ucu çentiklidir. İki uzun iki kısa dört ercik vardır. Tohumlar temmuz ve eylül aylarında olgunlaşır. Tohumlar 10 derecede 3 ila 4 haftada çimlenir. Çiçekler erseliktir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. Günümüzde başka bölgelere de istilacı tür olarak yayılmıştır. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Çayır, çalılık ve ormanlık alanlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mart ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1500 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde meryemsaçı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca boyunduruksuz anlamına gelir. Çanak loblarının iki dudaklı değil de eşit olmasına işaret eder. Tür adı Latince sürünücü anlamına gelir. Türün sürünücü sitolonlarına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Teucrium foliis observe ovatis crenatis, caule simplicissimo, stolonibus reptansicibus”tur.

Gıda

Genç sürgünleri çiğ olarak tüketilebilir.

Tıp

Geleneksel olarak solunum yolları ile ilgili şikayetlerin tedavisinde kullanılır. Aşırı alkol tüketimin tedavisinde başvurulur. Bitkinin tamamı büzücüdür. Öksürük ve kan tükürme hallerinde başvurulur.

Tıp

Kanama durdurucu özelliği nedeniyle “marangoz otu” olarak bilinir.

Fotoğrafları