Adonis (Kandamlası)

Tanımı

Tek ya da çok yıllık otlardan oluşan bir cinstir. 10 ila 40 cm arasında boylanırlar. Yapraklar 2 ila 3 teleksi ya da bileşiktir. Çiçekler çok simetrili ve tektir. Bunlar kırmızı, sarı ya da turuncu renklidir. 5 ila 30 arası sayıda taç yaprak görülür. Cins Asya ve Avrupa’ya özgüdür. Bitki acı hatıraları simgeler. Cinsin çeşitli zehirli kimyasallar içerdiği bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adını Adonis’ten (Ἄδωνῐς) almıştır. Adonis’e dair en ayrıntılı bilgi Ovidius’un Dönüşümler adlı eserinde geçmektedir. Buna göre, Adonis’in annesi tanrılar tarafından bir Commiphora ağacına dönüştürülmüş ve bu ağaçtan Adonis doğmuştur. Yakışıklı olması nedeniyle de Aphrodite ve Persephone arasında bir anlaşmazlığa neden olmuştur. Bu durum üzerine Zeus, Adonis’in yılın üçte birini Aphrodite ile, üçte birini Persephone’la, kalan üçte birini istediği bir yerde geçirmesine karar verir. Vahşi bir domuzun saldırısıyla yaralanan Adonis’in yaralarına Aphrodite büyülü bir nektar sürer, ancak Adonis’i kurtaramaz. Nektar Adonis’in kanına karışarak toprağa süzülür ve oradan kan renginde çiçeklere sahip Adonis çiçekleri çıkar. Cinsin Türkçe adı olan kandamlası büyük olasılıkla yukarıda anlatılan hikaye ile bağıntılıdır. Adonis’in adının karıştığı diğer bitki Anemone (anemon) cinsidir. Adonis, yılın Aphrodite ile birlikte geçirdiği zamanında birlikte ava giderler. İkiliyi kıskanan savaş tanrısı Ares, bir yaban domuzu kılığına girerek Adonis’e saldırır. Ağır yaralanan Adonis’i kurtarmak için Aphrodite yaralarına merhem sürer ancak onu kurtaramaz. Adonis’in kanının damladığı yerden anemon çiçekleri çıkar. İki bitkinin de aynı hikâyeyi temel alıyor olması Phillips’e göre, Adonis ve Anemone çiçekleri arasındaki yüzeysel benzerlik nedeniyledir.

Kocaeli’ndeki türler

Adonis flammea

Adonis flammea

Cinlalesi

Adonis aestivalis

Adonis aestivalis

Kandamlası

Adonis annua

Adonis annua

Kanavcı otu