Adonis flammea (Cinlalesi)

derleyen:

Tanımı

Tüysüzce ve tek yıllık bir bitkidir. Genellikle alt bölümde ülgerli, 10 ila 40 cm uzunluğundadır. Gövde az sayıda dallıdır. Yapraklar derin kesikli şeritsidir. Çiçekler 13 ila 24 mm çapındadır. Çanak yapraklar soluk renkli, çıplak ya da arka yüzeyde ülgerlidir. Taç yapraklar dikdörtgensi-ters mızraksı, alev kırmızısı renkli ve sıklıkla tabanı siyah renklidir. Kapçıklar gevşek, yaklaşık 3 mm uzunluğunda, buruşuk-ağsıdır. Gaga ince, kısa, yukarı kıvrık ve ucu çivit renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Herbaryum] Tarla, taşlı alanlar ve steplerde görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde cin lalesi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adını Adonis’ten (Ἄδωνῐς) almıştır. Adonis’e dair en ayrıntılı bilgi Ovidius’un Dönüşümler adlı eserinde geçmektedir. Buna göre, Adonis’in annesi tanrılar tarafından bir Commiphora ağacına dönüştürülmüş ve bu ağaçtan Adonis doğmuştur. Yakışıklı olması nedeniyle de Aphrodite ve Persephone arasında bir anlaşmazlığa neden olmuştur. Bu durum üzerine Zeus, Adonis’in yılın üçte birini Aphrodite ile, üçte birini Persephone’la, kalan üçte birini istediği bir yerde geçirmesine karar verir. Vahşi bir domuzun saldırısıyla yaralanan Adonis’in yaralarına Aphrodite büyülü bir nektar sürer, ancak Adonis’i kurtaramaz. Nektar Adonis’in kanına karışarak toprağa süzülür ve oradan kan renginde çiçeklere sahip Adonis çiçekleri çıkar. Cinsin Türkçe adı olan kandamlası büyük olasılıkla yukarıda anlatılan hikaye ile bağıntılıdır. Tür adı Latince alev rengi anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder.

Fotoğrafları