Actaea spicata (Domuz üzümü)

Özet

Actaea spicata (Domuz üzümü) genelde yüksek rakımlardaki ormanlık alanlarda görülen ve bahar sonundan yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Actaea spicata (Domuz üzümü) genellikle 30 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde parlak ve düğümlerden açısal olarak kıvrımlıdır. Yapraklar dişli, birleşik iki teleksi, 40 cm uzunluğunda ve 30 cm genişliğindedir. Çiçek durumu 10 cm uzunluğunda, dik, sıkı ve dik bir salkım olup bazen 2 ya da 3 adet salkım görülür. Çiçekler erselik, hafif kokulu, beyaz renkli ve 4 ila 6 arası taç yaprak benzeri çanak yapraklıdır. Çiçek örtüsü çok simetrili, beyaz renkli ve 1 cm genişliğindedir. Taç yapraklar 4 ya da 5 adet ve tabanda daralmıştır. Çanak yapraklar 4 ya da 5 adet ve sivri uçludur. Taç ve çanak, erciklerden daha kısadır ve bunlar erkenden dökülür. 15 ila 25 arası ercik görülür. Tek karpellidir. Meyve yumurtamsı, parlak ve 8 mm çapındadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ve Batı Asya’da yayılış gösterir. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Çalılık ve ormanlık alanlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 1500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde domuz üzümü, akta ve kristof otu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca ihtiyar anlamına gelir. Cinsin yaprak formuna işaret etmektedir. Kelime aynı zamanda Sambucus türlerini tanımlamak için de kullanılmıştır. Buna göre iki cins arasındaki yüzeysel benzerliğe (özellikle yaprakları) dikkat çekmektedir. Tür adı Latince başak anlamına gelir. Türün çiçek kurulunun yapısına işaret eder.

Tıp

Kökü spazm çözücü, sitostatik, kusturucu, yatıştırıcı ve müshildir. Bunun yanında sinirsel rahatsızlıklar ve romatizmal ateşin tedavisinde faydalı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca romatima, gut ve astım vakalarında kullanılmıştır.

Dikkat

Hayli zehirli bir bitkidir. Meyveler kardiyojenik toksinler içerir ve insan kalp kası dokusu üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahip olabilir, bununla birlikte meyvenin yutulması ölüme neden olabilir.

Bilgi

Kokusu, haşereyi uzaklaştırmak için kullanılmıştır. Meyvelerinden siyah boya elde edilmiştir.

Fotoğrafları