Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Civanperçemi › Kirpit
15 ila 70 cm. kadar büyüyebilir. Gövde boyuna çizgili, kaba tüylüdür. Yapraklar yoğun ipeksi tüylü; taban yaprakları şeritsi mızraksı, kısa saplı, 4 ila 10 cm. uzunluğunda ve 0,4 ila 1,5 cm. genişliğinde, 2 derin teleksi; gövde yaprakları daha dar ve daha küçüktür. Çiçek başı 20 ila 150 ya da daha fazla sayıdadır. Dilsi çiçekler 5 ila 6 arası sayıda, sarı renkli. Disk çiçekleri 15 ila 30 arası sayıdadır. Güneşli bölgeleri ve kuru toprakları tercih eder.
Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Yamaçlar, tarlalar ve kumlu bölgelerde görülür. Derince ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Çekik civanperçemi ve Kirpit adları ile bilinmektedir.
Mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
300 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adını efsanevi Aka kahramanı Akhilleus’den (Ἀχιλλεύς) almaktadır. Akhilleus hakkında en detaylı bilgiler Homeros’un İliada adlı eserinde yer almaktadır. Troia Savaşı esnasında Agamemnon ile arasında anlaşmazlık yaşanan Akhilleus, savaş meydanını terk eder ve onun savaşa dâhil olmadığı süre boyunca Akalar savaşta üstünlük kuramaz. Ancak Akhilleus’un en yakın arkadaşı Patroklos’un Hektor tarafından öldürülmesi üzerine Akhilleus tekrar savaş meydanına döner. Savaşın sonlarına doğru Paris’in attığı bir okla topuğundan yaralanır ve bu yara nedeniyle ölür. İliada’nın on ikinci bölümünde, okla yaralanan Eurypylus çevresindekilere “Beni gemiye taşıyın ve yaramın üzerine yara iyileştirici bitkiyi serpin. Bu otun iyileştirici özelliğini Akhilleus’dan öğrendik, o da Sentor Chiron’dan öğrenmişti.” der. Her ne kadar Homeros söz konusu bitkinin hangi bitki olduğu hususunda bilgi vermemiş olsa da Plinius bitkinin Akhilleus’un bitkinin yara iyileştirici etkisini keşfetmesinden sonra achilleos olarak anıldığını kaydeder. Bitkinin yaygın adı olan civanperçemi de muhtemelen Aşil ile ilgilidir ancak Ortaçağ metinlerde bitkiden yer yer dilberperçemi olarak bahsedildiğini de gördük. Tür adı Latince sıkıştırılmış anlamına gelir. Çiçek başlarının birbirine oldukça yakın olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “corymbo composito, coarctato” olarak belirtilmiştir.
Doğan, Hüseyin (2022). Achillea coarctata (Kirpit) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/achillea-coarctata/ Erişim tarihi: 6 February 2023