Çınar akçaağacı
Anahtar kelimeler: Boya bitkisi, Yenilebilir bitki, Avrupa-Sibirya elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Akçaağaç takımı › Akçaağaçgiller › Akçaağaç › Çınar akçaağacı
Dağılımı
Doğal olarak batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
30 metre kadar büyüyebilir. Gövde çapı 1,5 metre olabilir. Kabuk gri kahverengi ve düzgün olukludur. Diğer akçaağaçlardan farklı olarak, olgun ağaçlar tüylü bir kabuk geliştirmeye eğilimli değildirler. Sürgünler ilk başta yeşil renktedir, kısa süre soluk kahverengiye dönüşürler. Kışın tomurcuklar parlak kırmızı kahverengi renktedir. Yapraklar basit, karşılıklı dizilişli ve elsi 5 ila 7 loblu olup uzunluğu 12 ila 25 cm kadardır. Damarların alt yüzü tüylüdür. Yaprak sapı koparıldığında sütsü bir usare çıkar. Çiçekler sarımsı ila yeşil olup, 3 ila 4 mm uzunluğundadır ve 5 taç yaprak bulunur. Samarada iki kanatlı tohum bulunur, kanatlar 3 ila 5 cm uzunluğundadır. 250 yıl yaşayan örnekleri rapor edilmiştir. Tohumlar Eylül ile Ekim arasında olgunlaşır. Çiçekler tek evciklidir. Rüzgara karşı hayli toleranslıdır. -35 dereceye kadar dayanıklıdır.
Gözlem
Park, ormanlık alanlar ve yol kenarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Çınar yapraklı akçaağaç, Ak ağacı.
Etimoloji
Cins adı Latince “keskin” anlamına gelir. Cinse bağlı ağaçların mızrak yapımında kullanılmasına, ayrıca yaprak biçimine işaret eder. Tür adı Antik Yunanca “Platanus‘a benziyor” anlamına gelir. Türün yapraklarının Platanus (çınar) yapraklarını andırmasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Acer montanum, orientalis platani foliis atrovirentibus”tur.
Mutfak
Usaresi belirli miktarda şeker içerir, kaynatılarak şurup konsantresi elde edilir. Bu şurup gıda tatlandırıcısı olarak kullanılabilir.
Biliyor musunuz?
Kabuğundan gül renkli boya elde edilir.
Fotoğrafları
Literatür
Species Plantarum 1055 1753. L.