Özet
Acacia (Akasya) bazı türleri tüketilen ve çok sayıda türü süs bitkisi olarak bahçe ve peyzajlara dikilen kalabalık bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Acacia (Akasya) dikenli ya da dikensiz ağaç ve çalılardan oluşan bir cinstir. Cinse bağlı türlerin çoğunda dikenler görülmektedir. Yapraklar iki teleksi, yaprakçıklar karşlıklı dizilişli, sapsız ya da kısa saplıdır. Çiçekler başak, salkım ya da top baş halinde, erselik ya da erselik ve erkek çiçekler ayrı, çiçek durumu genellikle koltuklarda, salkımlı ya da bileşik salkımlıdır. Taç dört ila yedi lobludur. Ercik çok sayıda, verimli, iplikçikler serbest ya da tüple kaynaşık, başçık tepede salgılı ya da salgısızdır. Meyveler kendi kendi açılan ya da açılmayan formda, düz, sıkıştırılmış, silindirik, dik, kavisli, sarmal ya da kıvrık olmak üzere çok çeşitli formlardadır. Tohumlar kanatsızdır.
Cins tropikal kuşaklara özgüdür ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. Ağaçların ilimizde mimoza adı ile de bilindiğine şahit olduk. Cinse bağlı bazı türlerin yaprak ve meyveleri hayvan yemi, ahşabı mutfak eşyası ve el sanatları, odun kömürü, ilaç, parfümeri ve aromaterapi için kullanılmaktadır. Bakla, çiçek ve genç yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Bazı türleri süs bitkisi olarak dikilmekte ve çiçekleri kesme çiçek olarak satılmaktadır. Bazı türleri arılar tarafından tercih edilmektedir. Yine bazı türlerden meşhur Arap sakızı elde edilmektedir ancak güncel revizyonda Arap sakızı elde edilen türler Vachellia cinsine alınmıştır. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca dikenli/sivri anlamına gelir. Cinse bağlı bazı türler dikenlidir. Cinsin Türkçe yaygın adı olan akasya bilimsel adından, daha doğrusu ağaçların antikçağdaki adından çıkarılmıştır. Akasya Tevrat’ta birkaç yerde geçer. Ahit sandığının akasya ahşabından yapıldığına inanılır. Akasyadan elde edilen reçine dinsel ayinlerde kullanılır. Bir görüşe göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken başına sarılan dikenli bir akasya dalıydı. Arap tanrıçası Uzza’nın akasya kelimesinden geldiği düşünülmektedir. Bitki dostluk ile karşılıksız ve saf aşkı simgeler.
