Acacia (Akasya)

Tanımı

Dikenli ya da dikensiz ağaç ve çalılardan oluşan bir cinstir. Cinse bağlı türlerin çoğunda dikenler görülür. Yapraklar iki teleksi, yaprakçıklar karşlıklı dizilişli, sapsız ya da kısa saplıdır. Çiçekler başak, salkım ya da top baş halinde, erselik ya da erselik ve erkek çiçekler ayrı, çiçek durumu genellikle koltuklarda, salkımlı ya da bileşik salkımlıdır. Taç dört ila yedi lobludur. Ercik çok sayıda, verimli, iplikçikler serbest ya da tüple kaynaşık, başçık tepede salgılı ya da salgısızdır. Meyveler kendi kendi açılır ya da açılmaz formda, düz, sıkıştırılmış, silindirik, dik, kavisli, sarmal ya da kıvrık olmak üzere çok çeşitli formlardadır. Tohumlar kanatsızdır. Cins tropikal kuşaklara özgüdür. Ağaçların ilimizde mimoza adı ile de bilindiğine şahit olduk. Cinse bağlı bazı türlerin yaprak ve meyveleri hayvan yemi, ahşabı mutfak eşyası ve el sanatları, odun kömürü, ilaç, parfümeri ve aromaterapi için kullanılır. Bazı türleri süs bitkisi olarak dikilir ve çiçekleri kesme çiçek olarak satılır. Bazı türleri arılar tarafından tercih edilir. Yine bazı türlerden meşhur Arap sakızı elde edilir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca dikenli/sivri anlamına gelir. Cinse bağlı bazı türler dikenlidir. Cinsin Türkçe yaygın adı olan akasya bilimsel adından, daha doğrusu ağaçların antikçağdaki adından çıkarılmıştır. Akasya Tevrat’ta birkaç yerde geçer. Ahit sandığının akasya ahşabından yapıldığına inanılır. Akasyadan elde edilen reçine dinsel ayinlerde kullanılır. Bir görüşe göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken başına sarılan dikenli bir akasya dalıydı. Arap tanrıçası Uzza’nın akasya kelimesinden geldiği düşünülür. Bitki dostluk ile karşılıksız ve saf aşkı simgeler.

Kocaeli’ndeki türler

Acacia dealbata

Acacia dealbata

Gümüşî akasya